عمل لاپاراسکوپی واژن چگونه است؟

لاپاراسکوپی رحم و تخمدان چیست؟ 

لاپاراسکوپی یک روش جراحی کم تهاجمی (Minimally Invasive Surgery – MIS) است که به جراحان این امکان را میدهد تا بدون نیاز به برش بزرگ شکمی، بیماری های داخل حفره شکمی و لگنی را تشخیص داده و درمان کنند.

اصطلاح «لاپاراسکوپی واژن» که در جستجوها رایج است، معمولا به روشی اشاره دارد که در آن از لاپاراسکوپی (از طریق شکم) برای تشخیص و درمان بیماری های زنان از طریق واژن استفاده میشود. به نقل از انجمن جراحان گوارش و آندوسکوپی آمریکا SAGES:

“Minimally invasive surgery, which includes laparoscopy, offers proven benefits over traditional open surgery, such as reduced blood loss, shorter hospital stays, less pain, and a faster return to daily activities.”

ترجمه:

 “جراحی های کم تهاجمی، که شامل لاپاراسکوپی نیز میشوند، مزایای اثبات شده ای نسبت به جراحی باز سنتی دارند، از جمله کاهش از دست دادن خون، کوتاه تر شدن دوره بستری در بیمارستان، درد کمتر و بازگشت سریعتر به فعالیت های روزمره.”

کاربرد جراحی لاپاراسکوپی رحم و لگن

لاپاراسکوپی اکنون به جایگزین اصلی جراحی باز (لاپاراتومی) در بسیاری از موارد زنان و زایمان تبدیل شده است. کاربرد های اصلی آن عبارتند از:

جراحی لاپاراسکوپی در موارد تشخیصی، درمانی و ترمیمی زیر به کار می‌رود:

الف) جراحی‌های رحم

-هیسترکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Hysterectomy): برداشتن کامل یا جزئی رحم

-LAVH (Laparoscopic-Assisted Vaginal Hysterectomy): هیسترکتومی با کمک لاپاراسکوپی (خروج رحم از واژن)

-TLH (Total Laparoscopic Hysterectomy): برداشتن کامل رحم به صورت لاپاراسکوپی

-میومکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Myomectomy): برداشتن فیبروم‌ها یا میوم‌های رحم با حفظ رحم

-درمان آدنومیوزیس (Adenomyosis): در برخی موارد خاص

-سرکلاژ (Cerclage) لاپاراسکوپی: بستن دهانه رحم در موارد نارسایی‌های پیشرفته

-حذف پولیپ‌های بزرگ: برداشتن پولیپ‌های رحمی که با هیستروسکوپی قابل دسترس نیستند.

ب) جراحی‌های تخمدان و لوله‌های رحم

-سیستکتومی تخمدان لاپاراسکوپی (Laparoscopic Ovarian Cystectomy): برداشتن کیست‌ها (مانند آندومتریوما، درموئید و کیست‌های فانکشنال) با حفظ تخمدان

-اووفورکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Oophorectomy): برداشتن کامل یک یا هر دو تخمدان (به دلیل تومورهای بزرگ یا پیشگیری)

-سالپینژکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Salpingectomy): برداشتن لوله‌های رحم (برای جلوگیری از بارداری خارج رحمی بعدی یا قبل از IVF در موارد هیدروسالپنکس)

-درمان حاملگی خارج رحمی (Ectopic Pregnancy): برداشتن حاملگی خارج رحمی و لوله آسیب‌دیده

-ترمیم لوله‌های رحم: باز کردن انسداد لوله‌های رحم (Salpingostomy/Salpingolysis)

ج) جراحی‌های لگن و اندومتریوز

-درمان اندومتریوز لاپاراسکوپی (Laparoscopic Endometriosis Excision): برداشتن کانون‌های اندومتریوز از روی پرده صفاق، تخمدان، مثانه و روده

-چسبندگی‌زدایی لگن (Adhesiolysis): باز کردن چسبندگی‌ها برای درمان درد مزمن لگنی و ناباروری

د) جراحی‌های ترمیمی و کف لگن

-جراحی افتادگی رحم و واژن (Sacrocolpopexy): تثبیت رحم یا واژن برای اصلاح افتادگی لگن

-واژینوپلاستی به کمک لاپاراسکوپی: بازسازی یا ایجاد واژن (برای ناهنجاری‌های مادرزادی)

-پرینوپلاستی به کمک لاپاراسکوپی: ترمیم عضلات و بافت پرینه (در صورت نیاز به تقویت عمقی)

-برطرف کردن فتق‌های لگنی (Pelvic Hernia Repair)

ه) اقدامات تشخیصی

-لاپاراسکوپی تشخیصی: بررسی علت درد مزمن لگنی یا ناباروری غیرقابل توجیه

-نمونه‌برداری (Biopsy): گرفتن نمونه بافت از نواحی مشکوک داخل لگن برای پاتولوژی

آمادگی های قبل از لاپاراسکوپی واژن چیست؟

آزمایشات تشخیصی: انجام آزمایشات کامل خون، نوار قلب (ECG) و در صورت لزوم، تصویربرداری تخصصی (مانند MRI یا سونوگرافی داپلر).

ناشتایی: بیمار باید معمولا از نیمه شب قبل از عمل، ناشتا باشد.

داروها: پزشک در مورد داروهایی که مصرف میکنید (به خصوص داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و ایبوپروفن) دستورالعمل های دقیقی میدهد که باید موقتا قطع شوند.

-آمادگی روده: در برخی جراحی ها (مانند درمان اندومتریوز شدید یا جراحی های واژینال)، ممکن است نیاز به تخلیه روده قبل از عمل باشد.

لاپاراسکوپی واژن چگونه انجام می شود؟

این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و مراحل اصلی آن عبارتند از:

-بیهوشی و ایجاد دسترسی: پس از بیهوشی کامل، برش های کوچکی (معمولا ۱ تا ۳ برش کوچک با طول کمتر از ۱ سانتی متر) در ناحیه ناف و زیر شکم ایجاد میشود.

-تزریق گاز: از طریق یکی از برش ها، گاز دی اکسید کربن (CO2) به داخل حفره شکم تزریق میشود. این گاز باعث تورم شکم شده و فضای لازم را برای حرکت ابزار ها و دید واضح جراح فراهم میکند.

-ورود ابزار: یک لوله نازک حاوی دوربین (لاپاراسکوپ) و ابزارهای جراحی دیگر از طریق برش ها وارد شکم میشوند.

-برداشتن اندام (در صورت لزوم): جراح عمل اصلی (مثلا برداشتن رحم یا کیست) را با مشاهده تصاویر روی مانیتور انجام میدهد. در روش “لاپاراسکوپی واژن کمک شده”، اندام خارج شده (مانند رحم) از طریق واژن برداشته میشود.

-پایان عمل: گاز تخلیه شده و برش ها با بخیه های کوچک بسته میشوند.